|
Omdat Letland aan de Oostzee ligt, hebben de Lage Landen in
de middeleeuwen, in de periode van de Hanze, veel directe contacten gehad
met Letland en met het Lets. In het Lets zijn circa 175 Nederlandse
leenwoorden aangetroffen, grotendeels indirect geleend. De
meeste betreffen de
scheepvaart, bijvoorbeeld boeireep, dieplood,
fokkenmast, hellen en kooi, of handel, zoals
abrikoos, ansjovis,
kantoor, katoen en makelaar.
|
|
Nederlands
|
Lets
Direct leenwoord c.q.
uit Nederland of andere taal
|
Lets Indirect leenwoord
|
|
abrikoos
|
|
aprikoze ‹via
Duits›
|
|
actie
(aandeel)
|
|
akcija ‹via
Duits›
|
|
adstraat (taalkenmerken
die taalverandering in een
andere
taal veroorzaken)
|
adstrāts
|
|
|
Afrikaans
|
afrikānss
|
|
|
anker
|
enkurs (uit
Nl of Duits)
|
|
ansjovis
|
anšovs (uit
Nl of Duits)
|
|
apartheid
|
|
aparteids ‹via
Afrikaans›
|
|
baai (weefsel)
|
|
baika ‹via
Pools›
|
|
baas
|
|
boss
‹via Amerikaans-
Engels›
|
|
bagger(en)
|
|
bagars ‹via
Duits›
|
|
bakeliet
(Baekeland
‘naam van de Belgische uitvinder)
|
|
bakelīts ‹via
Duits›
|
|
bak (voorste gedeelte van het
opperdek)
|
baks
|
|
|
bakboord
|
bakborts
|
|
|
bamboe
|
bambusi (uit
Nl of Portugees)
|
|
barkas (zwaarste sloep aan boord
van een schip)
|
barkass
|
|
|
baviaan
|
Lets paviāns (uit
Nl of Duits)
|
|
berm
|
|
berma ‹via
Duits›
|
|
beurs (handelsbeurs)
|
|
birža ‹via
Russisch›
|
|
bezaanmast
|
bezānmasts
|
|
|
bodemerij
(kredietverstrekking op
schip of lading)
|
|
bodmerėja ‹via
Duits›
|
|
boegseren
(met sloepen voorttrekken)
|
buksieris
|
|
|
boegspriet
|
bugsprits
|
|
|
boei
|
boja (uit
Nl of Duits)
|
|
boeireep
(ankerboeitouw)
|
buirepa
|
|
|
boom (havenboom)
|
bons
|
|
|
boord (van schip)
|
|
borts ‹via
Duits›
|
|
bootsman
|
bocmanis
|
|
|
bosjesman
|
|
bušmeņi ‹via
Engels›
|
|
Brabants
(paardenras)
|
brabantietis
|
|
|
bramra
|
bramrāja
|
|
|
bramsteng
|
bramstenga
|
|
|
bramzeil
|
bramselis
|
|
|
bras (touw voor beweging –
ondersteuning van ra’s)
|
|
brase (uit
Nl of Duits)
|
|
calicot (fijn dicht katoenweefsel)
|
kalikons (uit
Nl of Engels)
|
|
dieplood
|
diplote
|
|
|
dijk
|
|
daika ‹via
Engels›
|
|
Dirk (laadboom)
|
|
deriks ‹via
Engels›
|
|
drijven
|
|
dreifēt ‹via
Russisch›
|
|
duiker (koker onder de weg, door
dijk of dam)
|
|
dīkers ‹via
Duits›
|
|
floers (geweven stof)
|
flors
|
|
|
fokkenmast
|
fokmasts
|
|
|
fokkenra
|
fokrāja
|
|
|
gaffel (rondhout tegen achterkant
van mast)
|
gafele (uit Nl of Nederduits)
|
|
garnaal
|
garnele (uit
Nl of Duits)
|
|
gas
|
gāze
|
|
|
gekko (hagedis)
|
gekoni (uit
Nl of Engels)
|
|
|
geus
|
gēzi (uit
Nl of Frans)
|
|
gijn (takel)
|
gīna
|
|
|
gilde
|
ģilde (uit
Nl of Duits)
|
|
gnoe
|
gnu (uit
Nl of Frans)
|
|
grootzeil
|
grotbura
|
|
|
grote
mast
|
grotmasts
|
|
|
gulden (munt)
|
guldenis (uit
Nl of Duits)
|
|
hals (richting van een schip tegen de wind)
|
halze
|
|
|
Hanze (koopmansgilde)
|
hanza (uit
Nl of Duits)
|
|
harpoen
|
harpūna
|
|
|
hellen
|
eliņš
|
|
|
hottonia (waterprimula)
|
hotonija
|
|
|
hut (op schip)
|
huts
|
|
|
ijsberg
|
|
aisbergs ‹via
Engels›
|
|
jacht (vaartuig)
|
|
jahta ‹via
Duits›
|
|
jenever
|
ženevērs (uit
Nl of Frans)
|
|
jol
|
jolla
|
|
|
jongen (scheepsjongen)
|
|
junga ‹via
Russisch›
|
|
jonk (vaartuig)
|
džonka (uit Nl of
Engels)
|
|
juwelier
|
|
juvelieris ‹via
Duits of Russisch›
|
|
kabel
|
kabelis (uit
Nl of Frans)
|
|
kabeltouw
|
kabeļtauva
|
|
|
kajuit
|
|
kajīte ‹via
Russisch›
|
|
kakatoe
|
kakadu (uit
Nl of Duits)
|
|
kantoor
|
|
kantoris ‹via
Duits›
|
|
kapen
|
kaperēšana (uit
Nl of Duits)
|
|
kaper
|
kaperis
|
|
|
katoen
|
katūns (uit
Nl of Duits)
|
|
kiel (van schip)
|
ķīlis
|
|
|
klad
|
klade (uit
Nl of Duits)
|
|
klinker (steen)
|
klinkers (uit Nl of Duits)
|
|
klinket (klein deurtje in
sluisdeur)
|
klinkets
|
|
|
kluis
|
klīze (uit
Nl of Duits)
|
|
kluiver (driehoekig zeil op
kluifhout)
|
klīvers (uit
Nl of Duits)
|
|
koebrug (laaggelegen dek)
|
kubriks
|
|
|
kok (op schip)
|
koks
|
|
|
kombuis
|
kambīze
|
|
|
kooi (op schip)
|
koja
|
|
|
korver (haringvaarder)
|
|
korvete ‹via
Frans›
|
|
kraal (omsloten ruimte voor vee
Afrika)
|
|
krāls ‹via
Afrikaans›
|
|
kraan (hijswerktuig)
|
krāns
|
|
|
krab
|
|
krabis ‹via
Duits›
|
|
kroon
|
kronis (uit
Nl of Nederduits)
|
|
kruisen (varen)
|
kruisēt
|
|
|
kruiser
|
kreiseris
|
|
|
labberdaan (gezouten kabeljauw)
|
abardāns
|
|
|
lakmoes
|
lakmuss
|
|
|
last (vracht - oude inhoudsmaat)
|
lasts (uit
Nl of Duits)
|
|
laveren
|
lavierēt (uit Nl of Duits)
|
|
laveren
|
lavēt
|
|
|
leguaan
|
leguānas (uit
Nl of Duits)
|
|
|
lichter (vaartuig)
|
lihteris
|
|
|
lijn
|
līne
|
|
|
log (snelheidsmeter van schip)
|
|
laga ‹via
Russisch›
|
|
lood (peillood)
|
lote (uit
Nl of Duits)
|
|
loods
|
|
locis ‹via
Duits›
|
|
loodsen (loodsdienst)
|
|
locija ‹via
Russisch›
|
|
loterij
|
|
loterija ‹via
Russisch›
|
|
luik
|
lūka (uit
Nl of Duits)
|
|
makelaar
|
|
mākleris ‹via
Duits›
|
|
makreel
|
makrele (uit
Nl of Duits)
|
|
mammoet
|
|
mamuts ‹via
Duits›
|
|
manneke (paspop)
|
|
manekens ‹via
Frans›
|
|
mars (platform rond de top van
een ondermast)
|
marss
|
|
|
mast
|
masts (uit
Nl of Duits)
|
|
matroos
|
matrozis (uit
Nl of Duits)
|
|
mortier
|
mortīra
|
|
|
nachthuis
(met lamp en scheepskompas)
|
naktouss
|
|
|
narvaal (walvisachtige)
|
narvalis (uit
Nl of Deens)
|
|
orkaan
|
orkāns (uit
Nl of Spaans)
|
|
paneel
|
|
panelis ‹via
Duits›
|
|
passaat
|
pasāts (uit
Nl of Duits)
|
|
peilen (zeevaart)
|
peilēt
|
|
|
peiling (kompasrichting)
|
peilēklis,peilers (uit Nl of Duits)
|
|
plakkaat
|
plakāts (uit
Nl of Duits)
|
|
pokhout
|
bakauts
|
|
|
polder
|
polderis
|
|
|
pompelmoes
|
pampelmūze
|
|
|
potas (o.a. kaliumcarbonaat)
|
potaša (uit
Nl of Duits)
|
|
ra
|
rāja
|
|
|
rede
|
|
reids ‹via
Russisch›
|
|
rif /
reef
|
rifs
|
|
|
rif
|
rēve (uit
Nl of Duits)
|
|
roeper (hoorn om stemgeluid te
versterken)
|
rupors
|
|
|
saffloer
(plant)
|
saflori
|
|
|
sago
|
sāgo
|
|
|
schellak
(gomlak)
|
šellaka
|
|
|
schipper
|
šķiperis (uit
Nl of Nederduits)
|
|
Sinterklaas
|
|
santaklaus ‹via
Amerikaans-Engels›
|
|
soja
|
soja ‘sojaplant’ (uit Nl of Duits)
|
|
spuigat
/ spiegat
|
špigate
|
|
|
stag (bevestigingskabel voor
mast)
|
štaga
|
|
|
stapel
|
stāpelis (uit
Nl of Nederduits)
|
|
steng (mastverlenging)
|
stenga
|
|
|
stengenwant
|
stenvantis
|
|
|
stranden
|
strandēt (uit
Nl of Duits)
|
|
stuurman
|
stūrmanis (uit
Nl of Nederduits)
|
|
stuur(wiel)
|
stūre
|
|
|
sylviet
|
silvīns
|
|
|
takelage
|
|
takelāža ‹via
Duits›
|
|
tombak (legering van koper en
zink)
|
tombaks (uit
Nl of Duits)
|
|
toppenant (touw van de nok van de ra
naar de
masttop)
|
|
topnante ‹via
Duits›
|
|
trap (scheepstrap – loopplank)
|
traps
|
|
|
tros (kabeltouw)
|
trose (uit
Nl of Nederduits)
|
|
uitlander (Engelse
emigrant in Zuid-Afrika)
|
|
uitlenderi ‹via
Engels›
|
|
val (touw om zeil mee te hijsen
of af te halen)
|
falle
|
|
|
vlaggenman
(geeft signalen met vlag)
|
flagmanis
|
|
|
vlaggenmast
|
flagmasts (uit
Nl of Engels)
|
|
vlaggenschip
|
flāgmankuģis
|
|
|
vloot
|
|
flote ‹via
Duits›
|
|
vracht(prijs)
|
|
frakts ‹via
Duits›
|
|
wad
|
vati (uit
Nl of Duits)
|
|
wafel
|
vafele (uit
Nl of Duits)
|
|
want (touwwerk)
|
|
vantis ‹via
Duits›
|
|
werp(anker)
|
|
verps ‹via
Russisch›
|
|
wimpel
|
vimpelis
|
|
|
wrak
|
vraks
|
|
