Wim Rhebergen Contact: rhegie1@planet.nl oktober 2008 |
|
Hannie
Kruisselbrink-Heezen |
|
|
|
|
|
ACTUEEL Op 22 april 2018 presenteerde Hannie haar kunstboek
‘Gegoten kunst’
U kunt het
bij haar bestellen. Telefoon 0183
302169 / 06 19135442 e-mail: hanniekruisselbrink@live.nl Of bij de
uitgever info@marcelvaandrager.nl
Prijs €16,95
Verzendkosten € 3,80 |
Hannie Kruisselbrink-Heezen beeldhouwster Het oorlogsmonument in Nieuwendijk De ziel is de
essentie van het beeld Opleiding en overzicht
exposities |
|
Introductie Nu al weer meer dan twee jaar geleden kwam ik haar
opnieuw tegen, een oud-klasgenoot. Zeker in geen 40 jaar hadden we elkaar meer gezien. Ze zei dat ze kunstenares was en liet me enkele foto's
zien van het oorlogsmonument in Nieuwendijk. Ik werd ogenblikkelijk enthousiast. Nu heb ik haar gevraagd om een interview en ze stemde
in. Ik rijd naar Sleeuwijk, een mij volledig onbekend dorp
in het Land van Heusden en Altena. Als ik de straat inrijd, staat ze me al op te wachten. |
|
|
Het
oorlogsmonument in Nieuwendijk De
zon schijnt volop als ik in Nieuwendijk voor het oorlogsmonument sta. Een
mooie nazomerdag. Ik ben
hier naartoe gereden, omdat ik het monument met eigen ogen wil zien. Hannie
is in hetzelfde jaar geboren als ik, 1943; we zijn oorlogskinderen. We
hebben zelf geen herinneringen aan de oorlog - daarvoor waren we te jong -,
maar we hebben de oorlog ingedronken met de verhalen van onze ouders. Nieuwendijk is een klein dorp dat aan de rand van de Biesbosch
ligt, een gebied met ontelbare
anonieme stromen en kreken, onvoorspelbare watergetijden, slikken, ruig
begroeide eilandjes, bomen, rijshout en hoog gras, grienden en rietgorzen, een
land van water en wind - met stilte als vijand voor wie er niet hoort. Als
men het gebied niet kent, verdwaalt men. Het
was daardoor vrijwel ontoegankelijk voor de Duitse bezetter en bood een goede
schuilplaats voor vele onderduikers. In
het laatste oorlogsjaar, toen de Biesbosch tussen het bezette Noorden en het
bevrijde Zuiden kwam te liggen, werd het gebied gebruikt om belangrijke
informatie en goederen, waaronder medicijnen, van het ene deel naar het
andere over te brengen, de zogenaamde crossings. Ook
mensen werden via de geheime routewegen door de Biesbosch naar bevrijd gebied
gebracht, onder wie Joden en gestrande piloten. Voor
het monument liggen twee plaquettes met alle namen van dorpsbewoners, die in
deze afschuwelijke oorlog zijn omgekomen. Daarbij
zijn ook de vijftien namen van de slachtoffers, die gevallen zijn toen een
bom van de geallieerden op een school viel, 12 december 1944. Een
fataal ongeluk. Velen
hadden daar hun toevlucht gezocht. In de plaquette staan hun namen ingegrift,
onder wie een kind van zes. Het
dorp werd na die verschrikkelijke gebeurtenis geteisterd door besmettelijke
ziekten met als gevolg dat het aantal dodelijke slachtoffers toenam. |
|
|
Het
monument ligt int het Oslopark. De watersnoodramp 1 februari 1953 richtte
grote schade in het dorp aan. De geschonken Noorse woningen rond het Oslopark
zijn een herinnering aan de hulp, die het dorp toen kreeg. Het
monument ontroert me. Twee
treurende figuren in brons zijn geplaatst op een natuurstenen voetstuk. De
een staat, de ander zit, de handen voor de ogen slaand. Ecce
homo, zie de mens. De
mens geslagen en onmachtig - alleen de liefde nog als wapen. Deze
laatste zinsnede is de titel van een gedicht van Jorge Soza
Egana, een
Chileens dichter, die toen Pinochet 11
september 1973 de macht greep, werd
opgepakt en op een plek die niemand kent, gevangen gehouden en gemarteld. Geweld
en onderdrukking zijn van alle tijden en niet aan grenzen gebonden. Het
monument staat in een groen veld als teken opgericht in de tijd - opdat wij
niet vergeten, een pleidooi voor menselijkheid. |
8 april 1995, met burgemeester Dr. Ing. H. Dorland |
|
We hadden alleen onze liefde Ik wil met je
wandelen zonder vrees, het doet er
niet toe dat het plein waar we wandelen er niet meer
is. Ik wil een
trein naar het Zuiden nemen en uitstappen
op het laatste station om de geboorte
van de regen te zien. Ik wil met je
liggen onder de blauwe hemel van dat strand
waar we de wereld ontdekten. De kersenbomen
waren juist gaan bloeien toen ze de deur insloegen - we hadden
alleen onze liefde als wapen. Jorge Soza Egana |
|
|
De ziel is de essentie
van het beeld Het creatieve
proces Hannie: "Ik kan niets maken als ik niet weet wat ik
wil maken. Het creatieve proces begint bij de vorming van een innerlijk
beeld. Ik
zie het vaag voor me: het gehele beeld, de contouren, de houding en de
bewegingen, de lijnen, de vormen en de rondingen, de onderlinge verhoudingen.
Vervolgens begin ik te schetsen." Ze
laat me een tekening zien van een sculptuur die op de werktafel staat. Ik
zie de draaiingen van haar hand, de motoriek, de aarzelingen en het zoeken
naar vormen. "Na
de eerste tekening teken ik een
tweede." Ze
laat me de tweede versie zien en een derde versie. De
elementen herhalen zich, worden nadrukkelijker, essentiëler. Wat
er niet toe doet, blijft weg, wat van belang is, wordt sterker en
prominenter. In
de tekeningen zie ik het beeld groeien en uiteindelijk te voorschijn komen. Ze
zegt: 'En als ik de schets heb, ga ik ermee aan de slag. Ik werk met was en
klei. Het
gaat mij erom dat ik het innerlijk
beeld, wat ik in de tekeningen heb vastgelegd, omzet in ruimtelijkheid. Dat
is vorm geven, lijnen zetten, lijnen verbinden, lijnen strakker maken en
stileren. Het gaat erom dat datgene wat ik wil uitdrukken, in de materie
zichtbaar wordt. De
ziel is de essentie van het beeld. Een
beeld is door de aard van het materiaal statisch, maar in feite gaat het om
de dynamiek, de uitstraling. Een
beeld begint te spreken als je de bedoeling ervan verstaat. De
werkkamer staat vol met beelden, beelden in wording, gereedschappen en
materiaal, werkbanken, kasten. Het is een werkruimte - een aangename ruimte
met mooi licht. Wat is expressiever dan
het menselijk lichaam? We
weten beiden nog wie deze uitspraak deed. We
herinneren ons onze tekenleraar op de Groen van Prinsterer, mijn heer Peters,
die in de tijd dat het dansen op schoolfeesten nog verboden was, ons bekend
maakte met de beelden van de meesters van de Italiaanse Renaissance:
Michelangelo, Donatello en Leonardo da Vinci en hun
klassieke Grieks-Romeinse voorbeelden. Ja,
dat was heel wat in die tijd. |
|
|
Ik
zie haar beelden: menselijke gestalten, figuren, portretten, lichamen,
emoties, relaties, verstrengelingen. Man
en vrouw, twee vrouwen, twee mannen, moeder en kind. een tweeling. De
beelden zijn sterk en tegelijkertijd intiem, zijn stevig en compact,
onontkoombaar, maar ook teder, fijngevoelig en warm. Haar
onderwerpen betreffen vriendschap, genegenheid, koestering, menselijke
verbondenheid. "Ja,
het gaat meestal over mensen!" zegt zij. Haar
kunstenaarschap is begonnen toen ze de L.O-akte handvaardigheid in Gorinchem
behaalde. Ze
volgde cursussen en kreeg contact met de bekende beeldhouwer Jaap Hartman in
Oudendijk. Hannie:
"Jaap Hartman is
initiatiefnemer van de Stadsgalerij in Woudrichem en staat vooral bekend als de schepper van figuratieve
voorstellingen in brons. Hij
vervaardigt deze beelden in zijn eigen bronsgieterij Myron. Hij
is een stimulerende man. Ik
heb veel aan hem te danken. Bij hem op de gieterij leerde ik de kunst van het
gieten, mallen maken en afwerken. Het
monument in Nieuwendijk is in een loods van een tuincentrum gemaakt in klei en
gegoten bij Myron. Bij
Henk van der Heyden in 's Hertogenbosch volgde ik zes jaar lessen Modeltekenen. |
|
|
Zelfstandig kunstenaar Een
ogenschijnlijk onbeduidend voorval: Er komt bij mij iemand aan de deur en informeert
naar de beeldjes, die voor mijn raam staan. Ik
verkocht zelf niet en verwees hem naar Jaap
Hartman, die toen al zo nu en dan beelden van mij verkocht. Het
voorval zette me wel aan het denken. Vanaf
dat moment begon ik serieus te
overwegen of ik niet zou moeten kiezen voor een zelfstandig kunstenaarschap. Ik
begon in het begin van de jaren tachtig te exposeren. Mijn
eerste expositie was in de voormalige Galerie
Op de Deel in Uitwijk, een dorp
hier in de buurt. De
volgende stap was de expositie in Galerie Kunstzaal De Zonnebloem, in Elsloo,
Drente, 1986, 1987, 1988. De
galeriehouder had contact met mij gezocht, in eerste instantie om eens te
zien wat ik zoal maakte. Hij
bood me een contract aan en stelde zijn galerie voor me open. Later
ben ik met mijn kunst verhuisd naar Luyksgestel, een plaatsje in
Noord-Brabant, niet ver van de Belgische grens. Naast
de kleinere beelden, kreeg ik mettertijd ook opdrachten voor groter werk. Ik
noem de sculptuur voor het bejaardencentrum 'Goezate'
in Werkendam en het Oorlogsmonument in Nieuwendijk. |
Moeder en kind - Werkendam |
|
Hannie
Kruisselbrink-Heezen Geboren
12-04-1943 te Varsseveld Beukenhof
31 4254
BW Sleeuwijk telefoon
0183 302169 email:
hanniekruisselbrink@live.nl Opleiding Lerares
basisschool aan de voormalige kweekschool
"Groen van Prinsterer" te Doetinchem Opleiding
tot vakleerkracht Handvaardigheid te Gorinchem Lessen
Modelleren bij Diana Kortbeek te Rijswijk - 2 jaar Lessen
Modelleren bij Jaap Hartman te Woudrinchem - 7 jaar Lessen
Modeltekenen bij Henk van der Heyden, 's Hertogenbosch
- 6 jaar Leerde
vaardigheden voor het afgieten en verwerken van beelden in klei en was bij
Jaap Hartman te Woudrinchem. Exposities Galerie
Op de Deel , Uitwijk, 1985/1986 Galerie
Kunstzaal De Zonnebloem, Elsloo, Drente, 1986/
1987/ 1988 Galerie Bernice, Luyksgestel, 1990 t/m 2000,
(exposities en in stock) Kasteel
Dussen, Werkendam, 1991 Artoweek Woudrichem, 1995 Beeldengalerie
Cantera,
Utrecht, 1996/1997 Groepsexpositie Aalburg, Aalburg, 1996 Stadsgalerie Woudrichem, Woudrinchem, 1997, 1998,
2008 Galerie
Bernice, Luyksgestel,
kunstenaarsmanifestatie, 1998 Galerie
Het Podium in de Teerkamer, Woudrichem, 1999 Atelierroute Woudrichem, 1996, 2005,
2007 Het Witte Huis, Norg, 2005 Atelierroute Woerden, 2005, 2006 Mieke Faassen, Luyksgestel, 2006 Opdrachten Sculptuur
voor het bejaardencentrum 'Goezate', Werkendam Oorlogsmonument,
Nieuwendijk Bronzen
beeld voor de Stichting 40-45 Zuid Holland Meerdere
bronzen beelden voor particulieren. Ze
was lid van de Kunstadviescommissie in de Gemeente Werkendam |